Gabinet rehabilitacyjny a wypożyczanie sprzętu pacjentom

Często zdarza się, że w ramach świadczonych usług gabinet rehabilitacyjny decyduje się na rozszerzenie swojej oferty, w ramach której oferuje wypożyczanie sprzętu pacjentom.

Taka zmiana wiąże się z odpowiednimi wymogami, dotyczącymi zgłoszenia tego faktu w ewidencji działalności gospodarczej, aktualizacji w urzędzie skarbowym i statystycznym oraz w ZUS-ie. Jeżeli dotychczas była prowadzona działalność gospodarcza w zakresie działalności fizjoterapii należy ją rozszerzyć o kolejny przedmiot działalności w zakresie nr PKD. Aktualizacji dokonuje się nie później niż w ciągu 3 dni. Wypożyczenie sprzętu będzie najczęściej dokonywane w ramach umowy najmu pomiędzy gabinetem rehabilitacyjnym a pacjentem, z czym wiążą się dla stron określone prawa i obowiązki.

Umowa najmu

Zgodnie z przepisem art. 659 Kodeksu cywilnego „§1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. §2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju”.

Forma umowy

Dla ważności umowy najmu nie jest wymagane zachowanie formy pisemnej, jednakże, aby w przyszłości uniknąć nieporozumień na tle jej wykonywania, lepszym rozwiązaniem jest sporządzenie umowy najmu w formie pisemnej.

Prawa i obowiązki stron

umowy najmu

Jeżeli chodzi o wzajemne prawa i obowiązki zarówno wynajmującego, jak i najemcy, to zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego należy wskazać, że przede wszystkim:

Wydanie rzeczy

Wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu. Drobne nakłady połączone ze zwykłym używaniem rzeczy obciążają najemcę. Jeżeli rzecz najęta uległa zniszczeniu z powodu okoliczności, za które wynajmujący odpowiedzialności nie ponosi, wynajmujący nie ma obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego. Jeżeli w czasie trwania najmu rzecz wymaga napraw, które obciążają wynajmującego, a bez których rzecz nie jest przydatna do umówionego użytku, najemca może wyznaczyć wynajmującemu odpowiedni termin do wykonania napraw. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu najemca może dokonać koniecznych napraw na koszt wynajmującego.

Rzecz z wadami

Jeżeli rzecz najęta ma wady, które ograniczają jej przydatność do umówionego użytku, najemca może żądać odpowiedniego obniżenia czynszu za czas trwania wad. Jeżeli w chwili wydania najemcy rzecz miała wady, które uniemożliwiają przewidziane w umowie używanie rzeczy albo jeżeli wady takie powstały później, a wynajmujący mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą, najemca może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia. Roszczenie o obniżenie czynszu z powodu wad rzeczy najętej, jak również uprawnienie do niezwłocznego wypowiedzenia najmu nie przysługuje najemcy, jeżeli w chwili zawarcia umowy wiedział o wadach. Jeżeli osoba trzecia dochodzi przeciwko najemcy roszczeń dotyczących rzeczy najętej, najemca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wynajmującego.

Obowiązek używania rzeczy zgodnie z umową

Najemca powinien przez czas trwania najmu używać rzeczy najętej w sposób w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposobu używania - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy. Jeżeli w czasie trwania najmu okaże się potrzeba napraw, które obciążają wynajmującego, najemca powinien zawiadomić go o tym niezwłocznie. Bez zgody wynajmującego najemca nie może czynić w rzeczy najętej zmian sprzecznych z umową lub z przeznaczeniem rzeczy. Jeżeli najemca używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową lub z przeznaczeniem rzeczy i mimo upomnienia nie przestaje jej używać w taki sposób albo, gdy rzecz zaniedbuje do tego stopnia, że zostaje ona narażona na utratę lub uszkodzenie, wynajmujący może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia.

Oddanie do bezpłatnego używania, podnajem

Najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania albo w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania. W razie oddania rzeczy osobie trzeciej zarówno najemca, jak i osoba trzecia są odpowiedzialni względem wynajmującego za to, że rzecz najęta będzie używana zgodnie z obowiązkami wynikającymi z umowy najmu. Stosunek wynikający z zawartej przez najemcę umowy o bezpłatne używanie lub podnajem rozwiązuje się najpóźniej z chwilą zakończenia stosunku najmu.

Terminy płatności i zabezpieczenia

Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo, gdy umowa była zawarta na czas nieoznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca. Dla zabezpieczenia czynszu oraz świadczeń dodatkowych, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok, przysługuje wynajmującemu ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu, chyba że rzeczy te nie podlegają zajęciu. Ustawowe prawo zastawu wynajmującego lokal mieszkalny rozciąga się także na wniesione do lokalu ruchomości członków rodziny najemcy razem z nim mieszkających. Przysługujące wynajmującemu ustawowe prawo zastawu wygasa, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną z przedmiotu najmu usunięte. Wynajmujący może się sprzeciwić usunięciu rzeczy obciążonych zastawem i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo, dopóki zaległy czynsz nie będzie zapłacony lub zabezpieczony. W wypadku, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną usunięte na mocy zarządzenia organu państwowego, wynajmujący zachowuje ustawowe prawo zastawu, jeżeli przed upływem trzech dni zgłosi je organowi, który zarządził usunięcie. Jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, wynajmujący może najem wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia. Jeżeli najemca lokalu dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a wynajmujący zamierza najem wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia, powinien on uprzedzić najemcę na piśmie, udzielając mu dodatkowego terminu miesięcznego do zapłaty zaległego czynszu.

Zakończenie najmu

Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy, będące następstwem prawidłowego używania. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku. Jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.

Roszczenia wynajmującego

Roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana. Jeżeli wskutek wypowiedzenia najmu przez nabywcę rzeczy najętej najemca jest zmuszony zwrócić rzecz wcześniej, aniżeli byłby zobowiązany według umowy najmu, może on żądać od zbywcy naprawienia szkody. Najemca powinien niezwłocznie zawiadomić zbywcę o przedwczesnym wypowiedzeniu przez nabywcę; w przeciwnym razie przysługują zbywcy przeciwko najemcy wszelkie zarzuty, których najemca nie podniósł, a których podniesienie pociągnęłoby za sobą bezskuteczność wypowiedzenia ze strony nabywcy.

Wypowiedzenie umowy najmu

Wypowiedzenie umowy najmu zostało uregulowane w art. 673 Kodeksu cywilnego, który wskazuje, że „§1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych. §2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie – na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu – na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny – na jeden dzień naprzód. §3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych

w umowie.” Wobec powyższego należy zauważyć, że jeżeli strony w zawartej umowie na czas nieoznaczony nie wskazały terminów, z zachowaniem których każda ze stron może najem wypowiedzieć, to każda ze stron może najem wypowiedzieć z zachowaniem powyżej wskazanych terminów ustawowych. Wracając jednakże do przedmiotowej kwestii szczególne znaczenie w sytuacji zawarcia umowy najmu na czas oznaczony ma §3. zacytowanego na wstępie przepisu, w którym ustawodawca wskazuje, że jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie. Jeżeli zatem wolą stron jest zawarcie umowy na czas oznaczony, wówczas zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie. To prowadzi do wniosku, że z zawartej umowy powinno wyraźnie wynikać, że stronom przysługuje prawo jej wypowiedzenia. Jeżeli w umowie zawartej na czas oznaczony nie znajdzie się zapis o możliwości przedwczesnego zakończenia stosunku najmu, to należy uznać, że umowa taka co do zasady jest niewypowiadalna.

Wypowiedzenie umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia

Wynajmujący może wypowiedzieć umowę najmu bez zachowania terminów wypowiedzenia, jeżeli:

  • najemca używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową lub z przeznaczeniem rzeczy i mimo upomnienia nie przestaje jej używać w taki sposób albo, gdy rzecz zaniedbuje do tego stopnia, że zostaje ona narażona na utratę lub uszkodzenie;
  • najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności.

Najemca zaś może wypowiedzieć umowę najmu bez zachowania terminów wypowiedzenia jeżeli w chwili wydania najemcy rzecz miała wady, które uniemożliwiają przewidziane w umowie używanie rzeczy albo jeżeli wady takie powstały później, a wynajmujący mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą.

Podsumowanie

Odnosząc się do kwestii samego wypożyczania urządzeń klientom warto przemyśleć stworzenie formularza umowy najmu wskazanych urządzeń, który znajdzie zastosowanie w regulacji stosunków z klientami. Warto szczegółowo określić poza podstawowymi kwestiami, takimi jak: strony umowy, czas trwania umowy, czynsz (wysokość i termin płatności), sposób i terminy jej wypowiedzenia przez każdą ze stron, a także zagadnienia bardziej szczegółowe, jak: sposób używania rzeczy (wskazanie, iż należy korzystać z instrukcji obsługi, której ksero powinno być załączone do umowy), konsekwencje uszkodzenia urządzenia, trybu zgłoszenia tych uszkodzeń czy zakaz oddawania w bezpłatne używanie czy podnajem rzeczonych urządzeń. Warto pamiętać, że umowa najmu sprzętu rehabilitacyjnego powinna zostać sporządzona w formie pisemnej. Ponadto jeżeli w umowie zawartej na czas oznaczony brak jest zapisu umownego o możliwości jej wypowiedzenia, to strony mogą ją rozwiązać przedwcześnie, jedynie w drodze dodatkowego porozumienia, zgodnie z ogólną zasadą swobody umów. Jeżeli w umowie zawartej na czas oznaczony przewidziano możliwość jej wypowiedzenia, to należy uznać, że stronom takie prawo przysługuje, zgodnie z ustaleniami wynikającymi z treści samej umowy. Dodatkowo, należy wskazać, że stosownie do treści samej umowy prawo do wypowiedzenia takiej umowy może przysługiwać wynajmującemu i najemcy albo tylko jednej ze stron. Można zdecydować także, czy wypowiedzenie w ogóle wymaga zachowania wyprzedzających terminów oraz przewidzieć zróżnicowane przyczyny wypowiedzenia dla każdej ze stron. Takie wskazanie odrębnych dla każdej ze stron ważnych, konkretnych przyczyn, umożliwiających wypowiedzenie zawartej umowy, zabezpiecza zazwyczaj strony przed ewentualną dowolnością w tym zakresie.

Bibliografia

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 19 listopada 1999r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. z 1999 r., Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.)

Poprzedni artykuł Lista pigułek Następny artykuł

Autorzy

„Vox Iuris” Doradztwo Prawne Szczecin, al. Wojska Polskiego 63 lok 422, 70-476 Szczecin ania.szczecin@interia.pl ...

Ten serwis używa plików cookies zgodnie z Polityką Cookies. Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza jej akceptację.